Język roślin. Terenowe warsztaty poetyckie

Projekt zakończony w 2021 r.

Dialog między człowiekiem a przyrodą istniał od zawsze, a „całe nasze doświadczenie jest do głębi kulturowe, doświadczamy świata w taki sposób, że nasza kultura jest obecna już w samym doświadczeniu” (Lakoff, Johnson 1988, s. 82). Richard Mabey, przyrodnik i autor popularnych książek o opisujących relacje natury z kulturą, w jednej ze swoich prac doszedł do wniosku, że możliwość precyzyjnego nazwania roślin jest jak „nawiązanie znajomości i przyziemny wyraz uznania dla indywidualizmu i pochodzenia rośliny”. Wszystkie te rozważania Mabeya, jak sam pisze, „przenika myśl, że można jednocześnie darzyć rośliny szacunkiem należnym istotom autonomicznym i nawiązywać z nimi pewne relacje”.

Inspirując się tymi myślami, stworzyliśmy koncepcje cyklu warsztatów poetyckich, zapoznających uczestników z pełnymi nazwami lokalnych roślin. Dzięki ćwiczeniom z zakresu kreatywnego pisania, pracą z fragmentami utworów takich poetów jak Leśmian, Asnyk, Ginczanka, Tuwim, Szymborska czy Miłosz oraz łączeniu ilustracji z tekstem, odbiorcy projektu napiszą utwory z wybranymi roślinami w roli głównej. Limeryki, haiku lub krótkie formy poetyckie zostaną opublikowane na Facebooku na stronie Generacji oraz na grupach związanych w Lasami Oliwskimi (#językroślin #lasyoliwskie), a projekt podsumuje leśny slam poetycki połączony ze spotkaniem autorskim uczestników.

Na każdym z warsztatów odkryjemy etymologię nazw roślin, ich właściwości (w tym działanie lecznicze oraz zastosowania kulinarne), symbolikę oraz konteksty w kulturze. Każdy z uczestników na każdym z warsztatów wybierze jedną roślinę, którą opisze – prowadząc z nią dialog i/lub wplatając w krótką formę poetycką (haiku, limeryk, wiersz). Będziemy posiłkować się m.in. ćwiczeniami z kreatywnego pisania, tworzeniem ilustracji i fotografiami, robionymi przez uczestników, a także inspirować fragmentami utworów poetyckich (Leśmiana, Ginczanki, Tuwima, Asnyka, Herberta, Miłosza, Staffa i in.) i prozy.

Każde spotkanie potrwa 3 h.

1. Kwiecień: Nowalijki – poszukamy kiełków, pąków, młodych pędów i listków. Poznamy takie rośliny jak ziarnopłon wiosenny, czosnaczek, zawilec gajowy, czosnaczek pospolity, młoda pokrzywa i inne, nadające się do zjedzenia.

2. Maj: Być kwiatem – odkryjemy kwiaty mniszka lekarskiego, sosny zwyczajnej, klonu zwyczajnego, żarnowca miotlastego, konwalii majowej i in.

3. Czerwiec: Kwiat paproci – poznamy rośliny ściśle związane w kulturze z przesileniem letnim; dziewannę wielkokwiatową, narecznicę samczą, niecierpek waleriana, wrotycz.

4. Lipiec: Ballada o piołunie –
odnajdziemy i zerwiemy takie zioła jak piołun, mięta, dziki tymianek, kwiat lipy, tasznik czy przytulia.

5. Sierpień: Rosła kalina –
poznamy owoce leśne, dobroczynne i te niebezpieczne: bez czarny, kalinę koralową, konwalijkę dwulistną, owoc cisu, czeremchy, pokrzyka wilczej jagody, derenia, głogu i inne.

6. Wrzesień: Do leszczyny –
orzechy to typ owocu suchego, niepękającego. Poznamy orzeszki buka, dębu, leszczyny, orzecha włoskiego i olszy czarnej.

Po każdym spotkaniu powstanie ok. 15 utworów, a po 6 warsztatach 6 x 15 = 90 wierszy, które będziemy umieszczać na stronie Generacji na Facebooku oraz na prywatnych profilach uczestników (oznaczone #językroślin #lasyoliwskie)

Projekt dofinansowany przez Miasto Gdańsk